ซาบาห์ (Sabah) และซาราวัก (Sarawak): ดินแดนธรรมชาติบนเกาะบอร์เนียว

หากพูดถึงมาเลเซีย หลายคนอาจนึกถึงกัวลาลัมเปอร์ หรือลังกาวี แต่ในอีกฟากหนึ่งของประเทศ ยังมี “โลกอีกใบ” ที่เต็มไปด้วยป่าดิบชื้น ภูเขาสูง น้ำตก และหมู่บ้านชนเผ่าเก่าแก่ นั่นคือ “รัฐซาบาห์” และ “รัฐซาราวัก” ซึ่งตั้งอยู่บนเกาะบอร์เนียว (Borneo Island)
ที่นี่คือดินแดนที่ธรรมชาติยังคงบริสุทธิ์ วัฒนธรรมยังมีชีวิต และผู้คนยังคงใช้ชีวิตอย่างใกล้ชิดกับป่าไม้และทะเล

ภาพรวมของเกาะบอร์เนียว

เกาะบอร์เนียวเป็นเกาะที่ใหญ่เป็นอันดับ 3 ของโลก รองจากเกาะกรีนแลนด์และนิวกินี
มีพื้นที่กว่า 743,000 ตารางกิโลเมตร แบ่งออกเป็น 3 ประเทศ ได้แก่

• มาเลเซีย ครอบครองพื้นที่ด้านเหนือ (ประกอบด้วยรัฐซาบาห์และซาราวัก)

• บรูไน อยู่ตรงกลาง

• อินโดนีเซีย ครอบครองส่วนใต้ของเกาะ (ชื่อว่า “กาลิมันตัน”)

บอร์เนียวมีระบบนิเวศที่อุดมสมบูรณ์ที่สุดแห่งหนึ่งในโลก ป่าไม้เขตร้อนของที่นี่เป็นบ้านของสัตว์หายาก เช่น อุรังอุตัง ชะนีบอร์เนียว ช้างแคระบอร์เนียว และนกเงือกหลากสายพันธุ์

ซาบาห์ (Sabah): ดินแดนภูเขาคินาบาลูและทะเลสีมรกต

รัฐซาบาห์ตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของเกาะบอร์เนียว มีเมืองหลวงชื่อว่า โคตาคินาบาลู (Kota Kinabalu) ซึ่งเป็นทั้งศูนย์กลางเศรษฐกิจและประตูสู่ธรรมชาติอันยิ่งใหญ่ของบอร์เนียว

1. ภูเขาคินาบาลู (Mount Kinabalu)

เป็นภูเขาที่สูงที่สุดในมาเลเซีย และเป็นหนึ่งในยอดเขาที่สูงที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ สูงถึง 4,095 เมตรจากระดับน้ำทะเล
นักปีนเขาทั่วโลกต่างฝันอยากมาพิชิตยอดเขานี้ เพราะเส้นทางเต็มไปด้วยความงดงามของพืชพรรณหายาก เช่น ดอกกะโหลกปีศาจ (Rafflesia) ดอกไม้ที่ใหญ่ที่สุดในโลก และป่ามอสที่ปกคลุมด้วยหมอกตลอดปี

การปีนคินาบาลูต้องได้รับอนุญาตล่วงหน้า และมีไกด์นำทางท้องถิ่น นักท่องเที่ยวมักพักค้างบนเขา 1 คืน เพื่อรอชมพระอาทิตย์ขึ้นบนยอดเขาในเช้าวันถัดมา

2. อุทยานแห่งชาติคินาบาลู (Kinabalu National Park)

ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกโดยองค์การยูเนสโก (UNESCO World Heritage Site) ตั้งแต่ปี 2000
พื้นที่อุทยานครอบคลุมกว่า 750 ตารางกิโลเมตร เป็นแหล่งรวมพันธุ์พืชกว่า 5,000 ชนิด รวมถึงกล้วยไม้หายากกว่า 1,000 ชนิด และนกกว่า 300 สายพันธุ์
นักท่องเที่ยวสามารถเดินป่า สังเกตนก หรือแช่น้ำร้อนธรรมชาติที่ Poring Hot Springs ได้

3. หมู่เกาะ Tunku Abdul Rahman Marine Park

ห่างจากเมืองโคตาคินาบาลูเพียง 15–20 นาทีโดยเรือสปีดโบ๊ต
ประกอบด้วย 5 เกาะ ได้แก่ เกาะกาย (Gaya), เกาะมานูกัน (Manukan), เกาะมามูติก (Mamutik), เกาะสุลุก (Sapi) และเกาะมันตานานี (Mantanani)
ทะเลบริเวณนี้ใสสะอาด เหมาะสำหรับดำน้ำ ดูปะการัง และพักผ่อนแบบวันเดียวหรือค้างคืน

4. เมืองซานดากัน (Sandakan) และเขตอนุรักษ์อุรังอุตังเซปิล็อก (Sepilok Orangutan Rehabilitation Centre)

ซานดากันเป็นเมืองชายฝั่งที่มีชื่อเสียงด้านการอนุรักษ์สัตว์ป่า
ศูนย์อนุรักษ์อุรังอุตังเซปิล็อกเป็นสถานที่เลี้ยงดูและฝึกฝนอุรังอุตังที่ถูกพรากจากป่า ก่อนปล่อยคืนสู่ธรรมชาติ
บริเวณใกล้เคียงยังมีศูนย์อนุรักษ์หมีน้ำผึ้ง (Bornean Sun Bear Conservation Centre) ซึ่งเป็นสัตว์เฉพาะถิ่นอีกชนิดหนึ่ง

5. แม่น้ำคินาบาตังกัน (Kinabatangan River)

หนึ่งในแม่น้ำสายหลักของบอร์เนียวที่มีความยาวกว่า 560 กิโลเมตร
เป็นพื้นที่ที่สามารถพบสัตว์ป่ามากที่สุดในซาบาห์ เช่น ช้างแคระบอร์เนียว ลิงจมูกยาว (Proboscis Monkey) และนกเงือกหลากชนิด
การนั่งเรือซาฟารีชมสัตว์ยามเช้าหรือยามเย็นถือเป็นกิจกรรมยอดนิยมของนักท่องเที่ยวสายธรรมชาติ

ซาราวัก (Sarawak): ดินแดนแห่งถ้ำและชนเผ่าพื้นเมือง

รัฐซาราวักตั้งอยู่ทางตะวันตกของซาบาห์ มีพื้นที่ใหญ่ที่สุดในบรรดารัฐทั้งหมดของมาเลเซีย
เมืองหลวงคือ กูชิง (Kuching) ซึ่งในภาษามาเลย์แปลว่า “แมว” เมืองนี้จึงมีสัญลักษณ์เป็นรูปแมวอยู่ทั่วเมือง และเป็นจุดเริ่มต้นของการท่องเที่ยวซาราวัก

1. อุทยานแห่งชาติมูลู (Mulu National Park)

หนึ่งในมรดกโลกของยูเนสโก โดดเด่นด้วยภูเขาหินปูนขนาดใหญ่ และระบบถ้ำที่ซับซ้อนที่สุดแห่งหนึ่งของโลก
ภายในมี ถ้ำกวาง (Deer Cave) ซึ่งใหญ่พอให้เครื่องบินโบอิ้งบินผ่านได้ และเป็นที่อยู่ของค้างคาวนับล้านตัวที่บินออกจากถ้ำพร้อมกันในยามเย็น
รวมทั้ง ถ้ำลม (Wind Cave) และ ถ้ำใส (Clearwater Cave) ที่มีลำธารน้ำใสไหลผ่านภายใน

การเดินทางไปอุทยานแห่งนี้ต้องนั่งเครื่องบินจากเมืองกูชิงหรือมีรี (Miri) และต่อเรือเข้าเขตอุทยาน

2. อุทยานแห่งชาติบาโก (Bako National Park)

ตั้งอยู่ใกล้เมืองกูชิง เป็นอุทยานแห่งชาติที่เก่าแก่ที่สุดของซาราวัก
มีเส้นทางเดินป่าหลายระดับให้เลือก และสามารถพบสัตว์เฉพาะถิ่น เช่น ลิงจมูกยาว นาก และหมูเครา
นักท่องเที่ยวสามารถพักค้างแรมในบ้านพักของอุทยานเพื่อสัมผัสธรรมชาติอย่างใกล้ชิด

3. หมู่บ้านชนเผ่าพื้นเมือง (Longhouse Village)

ซาราวักเป็นที่อยู่อาศัยของชนเผ่าพื้นเมืองกว่า 40 กลุ่ม เช่น เผ่าอิบาน (Iban), เผ่าบีดายู (Bidayuh), เผ่าโอรังอูลู (Orang Ulu)
สิ่งที่โดดเด่นคือ “บ้านยาว” (Longhouse) ซึ่งเป็นที่อยู่อาศัยรวมของคนทั้งเผ่าในหลังเดียว
นักท่องเที่ยวสามารถเข้าพักในหมู่บ้านเหล่านี้เพื่อเรียนรู้วัฒนธรรม การทอผ้า การล่าสัตว์ และพิธีกรรมพื้นบ้าน

4. เมืองกูชิง (Kuching)

เมืองกูชิงมีบรรยากาศสงบ ร่มรื่นริมแม่น้ำซาราวัก มีสถาปัตยกรรมผสมผสานระหว่างมาเลย์ จีน และอังกฤษ
สถานที่น่าสนใจ เช่น

• พิพิธภัณฑ์ซาราวัก (Sarawak Museum)

• มัสยิดกลางกูชิง (Masjid Jamek)

• เขตเมืองเก่าจีน (Carpenter Street) ที่เต็มไปด้วยร้านกาแฟเก่าแก่และร้านขายของพื้นเมือง

5. การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และผจญภัย

ซาราวักมีชื่อเสียงในด้านกิจกรรมผจญภัย เช่น ล่องแก่งในแม่น้ำ, เดินป่าในถ้ำ, และปีนเขาหินปูน
นักท่องเที่ยวสายธรรมชาติสามารถเลือกเส้นทางเดินป่าที่หลากหลาย ตั้งแต่ระยะสั้น 1 วัน จนถึงหลายวัน พร้อมพักในบ้านชาวเผ่าท้องถิ่น

วัฒนธรรมและผู้คนของบอร์เนียว

สิ่งที่ทำให้ซาบาห์และซาราวักโดดเด่นไม่แพ้ธรรมชาติ คือ “ความหลากหลายทางวัฒนธรรม”
มีชนพื้นเมืองกว่า 80 กลุ่มชาติพันธุ์ พูดภาษาต่างกันมากกว่า 50 ภาษา
ประชากรส่วนใหญ่เป็นมุสลิม คริสต์ และพื้นเมืองดั้งเดิมที่ยังคงพิธีกรรมแบบโบราณ เช่น พิธีเก็บเกี่ยว “Kaamatan Festival” ของชาวซาบาห์ และ “Gawai Festival” ของชาวอิบานในซาราวัก

อาหารพื้นเมืองของทั้งสองรัฐก็น่าสนใจ เช่น

• Hinava (ปลาดิบปรุงรสคล้ายซาชิมิแบบซาบาห์)

• Ayam Pansuh (ไก่ย่างในกระบอกไม้ไผ่แบบซาราวัก)

• Laksa Sarawak ที่มีรสชาติเฉพาะตัวไม่เหมือนลักซาที่อื่น

การเดินทาง

จากกรุงกัวลาลัมเปอร์สามารถเดินทางโดยเครื่องบินภายในประเทศไปยังโคตาคินาบาลูหรือกูชิง ใช้เวลาประมาณ 2–2.5 ชั่วโมง
ภายในพื้นที่มีบริการเครื่องบินท้องถิ่น เรือเฟอร์รี่ และรถบัสระหว่างเมือง
ซาบาห์และซาราวักมีสนามบินนานาชาติของตนเอง ทำให้สามารถบินตรงจากต่างประเทศได้ เช่น สิงคโปร์ ฮ่องกง หรือจากกรุงเทพฯ

สรุป

ซาบาห์และซาราวักคือสองดินแดนบนเกาะบอร์เนียวที่ยังคงความเป็น “ป่าฝนแห่งเอเชีย” อย่างแท้จริง
ที่นี่คือจุดหมายปลายทางสำหรับผู้ที่หลงใหลในธรรมชาติ สัตว์ป่า ภูเขา ทะเล และวัฒนธรรมดั้งเดิมที่ยังไม่เลือนหาย
ไม่ว่าคุณจะเป็นนักปีนเขา นักดูนก นักถ่ายภาพ หรือผู้แสวงหาความสงบจากธรรมชาติ — บอร์เนียวคือคำตอบของการท่องเที่ยวที่แท้จริง

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้จาก www.benzmalaysiatravel.com